De spin in het web in Energietransitie...

… met IT als ‘enabler’

Bij de energietransitie komt er veel op de schouders van de netbeheerders terecht. Ze hebben te maken met veel uitdagingen. Hun positie is dan ook te vergelijken met een jongleur die veel ballen in de lucht moet houden.

• Enorme toename van het elektriciteitsverbruik
  De vraag naar elektriciteit zal de komende jaren sterk stijgen. Denk aan elektrische voertuigen of warmtepompen die veel woningen moeten gaan verwarmen, maar ook datacenters. Sommige voorspellingen gaan er van uit dat in 2030 de helft van het elektriciteitsverbruik wordt veroorzaakt door datacenters.
• Congestie
  Tegelijkertijd zal het aanbod van duurzaam opgewekte energie ook sterk stijgen. Wind en zon zorgen voor het leeuwendeel. Het kan de afgelopen jaren niemand zijn ontgaan; zonnepanelen en windturbines maken inmiddels deel uit van ons landschap. Op de Noordzee verrijzen enorme windparken. Er is zoveel elektriciteit bijgekomen dat het netwerk van de netbeheerders ‘piept en kraakt’.  En wanneer het aanbod groter is dan de capaciteit van het netwerk ontstaat er congestie. Dat gebeurt vooral in landelijke gebieden waar het netwerk zwakker is en veel zonneparken zijn gerealiseerd.
• ‘Van het gas af’
  Nederland gaat van het gas af. Uiterlijk 2021 moeten gemeenten met warmtetransitieplannen komen, waarin ze op wijkniveau aangeven wat daarvoor in de plaats komt. Dat stelt de netbeheerders ook voor een geweldige uitdaging. Deels gaat elektriciteit de rol van aardgas overnemen bij de verwarming van gebouwen, deels zal warmte dat gaan doen.
• Betaalbaarheid
  Vanwege de energietransitie moeten netbeheerders heel veel investeren in hun netwerken. Een zorg daarbij is de betaalbaarheid en natuurlijk ook het draagvlak onder de bevolking voor de energietransitie. Daarom hebben de netbeheerders het over de drie v’s bij het investeringsvraagstuk: Voorspellen, verzwaren en verslimmen.

Slimme netwerken dankzij IT

De netbeheerders stellen alles in het werk om het netwerk zo optimaal en efficiënt mogelijk te benutten. Er zijn verschillende  technologieën om vraag en aanbod van elektriciteit op elkaar af te stemmen. Denk aan elektriciteitsnetten met slimme algoritmes, netwerksensoren die spanningsniveaus en -kwaliteit monitoren, of de data van de slimme energiemeters bij huishoudens. Deze hebben allemaal als doel om het net ‘slimmer’ te maken: om er smart grids van te maken.
Veel meer dan in het verleden het geval was, wordt er van netbeheerders flexibiliteit gevraagd om de schommelingen in vraag en aanbod op te vangen en het net voldoende robuust te maken voor de toekomst.  Een optimale inzet van IT is daarbij onmisbaar.

Denk bijvoorbeeld aan de volgende IT-toepassingen:

• Waar het vroeger nog heel gewoon was dat verbruiksgegevens op vaste momenten in batches werden verwerkt, is het nu een stuk eenvoudiger geworden om data real-time te verwerken en in te zien. Dat biedt meer mogelijkheden dan je wellicht zou denken. Het is bijvoorbeeld mogelijk om afspraken te maken met bedrijven die flexibel kunnen zijn in hun elektriciteitsbehoefte. Zo krijgen ze korting op hun tarief als ze hun machines uitzetten tijdens piekbelasting van het netwerk. Of ze krijgen geld door elektriciteit af te nemen wanneer het aanbod de vraag naar elektriciteit overstijgt.
• Het onderhoud van assets is voor netbeheerders een belangrijk dossier. Gebruik maken van Internet of Things en Machine learning om een brug te slaan tussen korte en lange termijnplanning bij Asset Management, waardoor conditiebewaking meer geaccepteerd wordt.
  Predictive maintenance helpt om te voorspellen wanneer onderhoud aan deze assets écht nodig is, bijvoorbeeld op basis van weersomstandigheden, storingsdata en onderhoudshistorie.
• Ook kan met behulp van data worden voorspeld waar en wanneer een uitbreiding van de capaciteit nodig is. Denk bijvoorbeeld aan een woonwijk waar veel bewoners een elektrische auto rijden; daardoor kan het noodzakelijk zijn om de netwerkcapaciteit uit te breiden.

Meer weten?

Dagelijks helpen wij onze opdrachtgevers uit de energiesector met hun digitale transformatie. Wilt u meer weten over de mogelijkheden die technologieën als Artificial Intelligence en Cloud Native uw organisatie te bieden heeft? Wij helpen u graag verder.