De federatieve cloud: Europa's antwoord op digitale soevereiniteit

Hoe kunnen we in Europa bouwen aan een toekomstbestendig digitaal ecosysteem, waarin we minder afhankelijk zijn van niet-Europese technologieën? De afgelopen jaren is er een beweging te zien richting soevereine clouds. Geopolitieke ontwikkelingen spelen daarin een belangrijke rol. In de podcast Business Vooruit met IT sprak ik met Michaël Hompus over de ontwikkeling van een federatieve cloud in Europa. Dit cloudmodel verbindt verschillende datacenters tot een krachtig stelsel. Applicaties draaien niet bij één aanbieder, maar kunnen worden verdeeld over verschillende nodes en datacenters.

Een interessant alternatief voor hyperscalers

Als we het over cloud computing hebben, denken we vaak aan de grote hyperscalers zoals AWS, Azure of Google Cloud. Een federatieve cloud is een interessant alternatief. In essentie bestaat een federatieve cloud uit meerdere datacenters van verschillende aanbieders die samen een gedistribueerd stelsel vormen. Applicaties kunnen worden verspreid over verschillende nodes: afzonderlijke datacenters die deel uitmaken van het federatieve netwerk.

Het belangrijkste verschil met traditionele cloudoplossingen is dat je binnen een federatieve cloud workloads kunt deployen op specifieke nodes die aan jouw specifieke eisen voldoen. Heb je een zorgapplicatie met gevoelige patiëntgegevens? Die kun je uitsluitend laten draaien op een Nederlandse infrastructuur. In een federatief model kies je de meest geschikte node op basis van de kenmerken die voor jouw specifieke applicatie belangrijk zijn. Het is zelfs mogelijk om cloudworkload te spreiden over meerdere nodes.

Strategische voordelen

Een federatieve cloud biedt verschillende strategische voordelen:

  • Meer digitale soevereiniteit. Als je data in een Amerikaans datacenter staat, val je onder Amerikaanse wetgeving. Door workloads te verplaatsen naar Europese aanbieders, heb je ook alleen te maken met Europese wetgeving.
  • Minder kwetsbaarheid. Een federatieve cloud gaat ervanuit dat je meerdere cloud service providers gebruikt, die elk hun eigen technologiestack gebruiken. Als een applicatie gebruikmaakt van meerdere cloud service providers in de federatieve cloud en één daarvan valt uit vanwege een probleem, dan blijven de andere (en daarmee de applicatie) functioneren.
  • Meer invloed. Het Europese federatieve cloudmodel geeft gebruikers een grotere stem ten opzichte van providers; door meer concurrentie te creëren, houd je leveranciers scherp en heb je altijd alternatieven.

Het is ook belangrijk om realistische verwachtingen te hebben: de rijkheid aan services die hyperscalers als Azure of AWS bieden, zal niet vanaf dag één volledig beschikbaar zijn in de federatieve cloud. In eerste instantie gaat het om veelgebruikte services, zoals virtuele omgevingen en Kubernetes-clusters.

De rol van Info Support

Bij Info Support omarmen we de federatieve cloud actief. We maken een verschuiving van service provider naar federation provider. We geloven in een open systeem met verschillende stakeholders.

Ook dragen we actief bij aan Europa’s cloudambities. In Nederland participeert Info Support onder meer in de European Cloud services in an Open Federated Ecosystem (ECOFED). Dit project bevordert de ontwikkeling van een geïntegreerd cloud- en edge-ecosysteem en is een samenwerkingsverband tussen Info Support, i3D.net, BIT, AMS-IX en TNO.

Het ECOFED-programma is onderdeel van het 8RA programma, dat producten realiseert om een Europese federatieve cloud te bouwen. Het gaat onder meer over open standaarden en open source-software om deze standaarden te implementeren en te koppelen met bestaande oplossingen. Dit is niet slechts een theoretische exercitie; er wordt concreet gewerkt aan referentie-implementaties om aan te tonen dat het concept in de praktijk werkt. Binnen dit programma is 2,6 miljard euro aan financiering beschikbaar gesteld om deze federatieve cloud te ontwikkelen. Binnen dit initiatief lopen meer dan 100 projecten met verschillende bedrijven.

Hoewel het 8RA-project pas een jaar loopt, verwacht ik dat we dit jaar voor het eerst zullen zien dat applicaties gebruik gaan maken van de federatieve cloud, waarbij workloads tussen verschillende providers zullen bewegen.

Meer over deze initiatieven kun je hier lezen.

Bereid je voor op de federatieve Europese cloud

Voor organisaties die cloudkeuzes maken, is het verstandig nu al bewust na te denken over welke workloads waar het beste passen. Een ‘Google-tenzij’ of ‘AWS-tenzij’ beleid is niet altijd de beste strategie. In plaats daarvan is een gemengde, hybride aanpak vaak verstandiger.

Als je nu keuzes maakt die je volledig binden aan één specifieke oplossing van één provider, wordt het later zeer moeilijk om naar een federatieve cloud over te stappen. Mijn advies is daarom: kies voor open standaarden, zodat je in de toekomst de overstap naar een federatieve cloud kunt maken. Portabiliteit van applicaties is daarbij een heel belangrijk aspect.

Een blik op de toekomst

De federatieve cloud biedt Europa een kans om meer digitale soevereiniteit te bereiken, zonder de voordelen van de grote hyperscalers te verliezen. Het gaat niet om het uitsluiten van deze partijen, maar om het creëren van een diverse, veerkrachtige cloud-infrastructuur waarin verschillende aanbieders samenwerken.

Door nu al bewuste keuzes te maken en te ontwerpen voor portabiliteit, kunnen organisaties zich voorbereiden op deze toekomstige ontwikkelingen. De eerste concrete implementaties zijn al zichtbaar en de komende jaren zal dit ecosysteem alleen maar verder groeien.

Wil je meer weten over de federatieve cloud? Beluister dan de volledige aflevering van Business Vooruit met IT hier of bekijk de podcast hieronder.

Podcast bekijken