Samen met mijn collega’s presenteerde ik de resultaten van ons grootschalige marktonderzoek naar AI-adoptie in Nederland. In een volle zaal bij Info Support in Veenendaal deelden we voor het eerst de inzichten die we hebben opgehaald bij 414 Nederlandse organisaties.
AI-adoptie in Nederland: het gat tussen ambitie en implementatie

De staat van AI in Nederland
Als we kijken naar de adoptie van AI in Nederland, zien we een opvallend contrast tussen de hype en de realiteit. Slechts drie procent van de Nederlandse organisaties heeft AI volledig geïntegreerd in hun bedrijfsprocessen. Het merendeel bevindt zich nog in de verkennende fase of experimenteert voorzichtig met AI-toepassingen.
Mijn collega Willem Meints, onze Chief AI Architect, verwoordde het als volgt: “AI krijgt weliswaar veel aandacht in de media en het is een ware hype geworden, maar brede AI-adoptie lijkt nog ver weg.” Dit wordt bevestigd door onze bevinding dat zestig procent van de organisaties nog geen duidelijke strategie heeft voor de toepassing van AI.
Belangrijkste onderzoeksresultaten
Ons onderzoek laat zien dat de toepassingsgebieden van AI uiteenlopen: 20% van de organisaties zet AI in voor data-analyse en inzichten, zoals voorspellende analyses en datamining. Eenzelfde percentage gebruikt AI voor creativiteit en contentcreatie. Procesautomatisering (16%), klantenservice (15%) en HR (15%) volgen als belangrijke toepassingsgebieden.
Wat me zorgen baart is dat data-analyse één van de meest gebruikte toepassingen is, terwijl 23% van de organisaties de kwaliteit van hun data als een uitdaging ziet. Hoge datakwaliteit is de basis voor succesvol en verantwoord AI-gebruik.
Ook op het gebied van veiligheid en compliance zijn er nog stappen te zetten. 40% van de organisaties heeft geen maatregelen getroffen om veilig AI-gebruik te waarborgen. Dit is zorgwekkend, zeker met het oog op de nieuwe AI-wetgeving die stap voor stap wordt uitgerold.
De weg naar succesvolle implementatie
Tijdens de kennissessie deelden we verschillende praktijkvoorbeelden van succesvolle AI-implementaties. Een mooi voorbeeld is een project waarbij we voor een klant donateursrapportages automatiseerden. Voorheen nam het handmatig samenstellen van zo’n rapportage ongeveer vijftig uur per stuk in beslag. Door een AI-model te trainen in samenvattingen maken, hebben we de benodigde tijd teruggebracht tot acht uur per rapportage. Op jaarbasis levert dit een besparing van 21.000 uur op. Dit biedt medewerkers de ruimte om te focussen op het personaliseren van de rapportages, wat de waarde voor donateurs verhoogt.
Ik zie vaak dat organisaties AI vooral beschouwen als middel om hetzelfde werk met minder mensen te doen. Hoewel efficiëntie en productiviteit terechte aandachtspunten zijn, moet dit niet de enige drijfveer zijn. AI biedt juist de kans om vraagstukken op een andere, innovatieve manier te benaderen.
Aanbevelingen voor organisaties
Op basis van ons onderzoek en onze praktijkervaringen komen we in het onderzoeksrapport tot verschillende aanbevelingen voor organisaties die werk willen maken van AI-adoptie:
- Ontwikkel een AI-strategie die aansluit bij de bedrijfsdoelstellingen
- Investeer in datakwaliteit, parallel aan AI-projecten
- Stel een ethisch kader op voor AI-gebruik
- Wijs één eindverantwoordelijke aan voor AI-implementatie
- Meet de impact van AI-projecten met concrete KPI’s
Begin klein: kies één AI-project met duidelijke businessimpact, creëer daaromheen een multidisciplinair team en geef ze beslissingsmandaat. Gebruik de successen om verder op te schalen naar een volgend project.
Kansen voor de toekomst
Met slechts drie procent van de organisaties die AI volledig hebben geïntegreerd, liggen er nog volop kansen voor organisaties om voorop te lopen. Het belangrijkste is om nu te beginnen, al is het met kleine stappen. De organisaties die nu experimenteren en leren, bouwen een voorsprong op die later moeilijk in te halen is.
Het volledige onderzoeksrapport ‘AI voorbij de hype: hoever is Nederland met AI-adoptie?’ is hier te lezen.