Impact-by-Design: Evolutie in innovatie

Wie wil innoveren gaat er al snel vanuit dat technologie bijdraagt aan meer omzet, meer efficiëntie en blijere gebruikers. Toch is dat niet vanzelfsprekend. Regelmatig bouwen ontwikkelteams applicaties die het technisch gezien weliswaar ‘doen’, maar niet het gewenste resultaat opleveren. Dat is niet alleen vervelend, maar ook kostbaar.

Impact-by-Design is een ontwikkelstrategie die voorkomt dat je een applicatie ontwikkelt waarvan eigenlijk niet helemaal duidelijk is of en hoe deze bijdraagt aan de (bedrijfs)doelstellingen. Het woord ‘impact’ betekent zowel ‘effect’, ‘invloed’ als ‘botsing.’ Impact-by-Design verwijst naar de eerste betekenis: hoe zorg je dat je software daadwerkelijk iets ten goede verandert voor de gebruikers? Hoe voorkom je dat je tijdens het ontwikkeltraject de klant uit het oog verliest?

Impact Mapping

Patricia van Eijk, die zich als IT Consultant bij Info Support inzet voor de adoptie van Impact-by-Design, vertelt dat de methodiek uit de koker van Gojko Adzic komt. In het boek ‘Impact Mapping’ zet Adzic het proces uiteen. De eerste stap is het definiëren van de doelstellingen (‘goals’). Vervolgens stel je vast wie een bijdrage kunnen leveren aan het behalen van dat doel (‘de actors’). Pas dan bepaal je welke gedragsverandering (‘impact’) nodig is en wat je moet ondernemen om dit te bereiken (‘uitkomst’). In dit proces is een kritische houding belangrijk, want soms zal blijken dat betere technologie niet het beste antwoord is.

Snellere pitstops

De methode wordt helder geïllustreerd op de omslag van het boek van Adzic waarop een tekening van een winnende coureur prijkt. Als Redbull wereldkampioen wil worden moet het team inzetten op productverbetering (een krachtigere motor, snellere banden). Daarnaast is het wellicht ook verstandig om het gedrag aan te passen: de coureur anders laten rijden, snellere pitstops maken, en ga zo maar door. Hoe weet je wat werkelijk bijdraagt aan het behalen van jouw doelstelling? Bedrijven staan voor vergelijkbare dilemma’s. Soms zal blijken dat de oplossing niet ligt in het bouwen van een nieuwe applicatie, maar in een organisatie- of gedragsverandering. Impact Mapping maakt inzichtelijk welke route het beste resultaat kan hebben.

Kan hebben? Dat klinkt niet echt overtuigend. “Dat klopt”, licht Van Eijk toe, “bij Impact-by-Design is het essentieel om dit soort aannames te toetsen voordat je verder gaat in het proces. Dat kun je bijvoorbeeld doen door een mini-website of app te bouwen die je aan klanten geeft.” Op die manier kun je valideren of aannames kloppen. Want zelfs klanten zeggen tijdens panels of interviews niet altijd wat ze willen. Dat is geen kwade opzet: de meeste mensen vinden het moeilijk zich een voorstelling te maken van iets wat ze nog niet hebben. Pas wanneer ze het zien en gebruiken kunnen ze aangeven of het impact heeft.

Meten is weten

Aannames valideren klinkt mooi, maar hoe werkt dat in de praktijk? Bij Impact-by-Design staat het adagium ‘meten is weten’ voorop. Dus bij elke mini-website en elke user-story vraag je je af: hoe kan ik een test mechanisme inbouwen die meet of deze functionaliteit impact heeft? Meetbaarheid is vanaf het allereerste begin een voorwaarde bij alles wat een ontwikkelteam oplevert.

Oude wijn in nieuwe zakken, zou je kunnen denken, want elk IT-project kent een Proof of Concept (PoC) of pilotfase. Wat is het verschil met de mini-versie van Impact-by-Design? Het doel van een klassieke PoC is de stakeholders laten zien ‘dat het werkt.’ Bij Impact-by-Design gaat om iets anders: valideren of de applicatie daadwerkelijk aan de doelstellingen bijdraagt. Je kunt de mini-versie van de applicatie makkelijk weggooien als deze niet aan de verwachtingen voldoet. Mocht dat het geval zijn, dan heb je in elk geval niet al te veel manuren (en dus kosten) geïnvesteerd.

Rendabele botsing

Impact-by-Design past goed binnen de Scrum-methodologie. Scrum beschrijft echter niet de totstandkoming van de projectscope. De Impact Map is een leidraad voor het hele traject; of het nu gaat om een gedragsverandering, een organisatieverandering of een mooie nieuwe applicatie die met Scrum wordt ontwikkeld. Ontwikkelteams valideren alle stappen met data zodat er uiteindelijk een oplossing staat die er daadwerkelijk toe doet. Eigenlijk klinkt hierin dus ook de tweede betekenis van het woord ‘impact’ door, want het toepassen van Impact-by-Design is een botsing met de oude, vertrouwde manier van werken. Het is echter wel een evolutie die veel kan opleveren.